Opgesteld door Dirk Boddou
Zondag 21 mei 2023 – Het vertrek van onze reis naar Italië, meer in het bijzonder, naar Umbrië – het ‘groene hart van Italië’.
Het groene heuvelachtige landschap is ruw en nauwelijks aangetast of gemoderniseerd, waardoor het net lijkt of de tijd hier heeft stil gestaan. De middeleeuwse steden en dorpen met monumentale kloosters en kerken zijn toonbare herinneringen aan de rijke cultuurgeschiedenis van Umbrië. De regio is vernoemd naar de ‘Umbri’, een stam die zich in de zesde eeuw voor Christus in dit gebied vestigde. Umbrië is ook het hart van de zwarte truffel-industrie en de ‘Baci Perugia’: een chocolade bonbon!
We ontdekken de discrete en vertederende schoonheid van Umbrië, haar vredige steden, het gezapige leven en de overvloedige natuur. Het is de streek van golvende vlakten en ruige berggebieden, van St.-Franciscus van Assisi en ‘Il Perugino’, van Spoleto en Gubbio, van de Monti Sibillini en het kleine Trasimeno-meer. Een regio op mensenmaat, waar cultuur en natuur perfect in evenwicht zijn.
Het volledige reisverhaal kan je lezen op onze website:
Dag 1 – 21 mei – Le Chêne
Louter een verplaatsingsdag. Na een ganse dag autosnelweg zijn we op onze eerste tussenstop toegekomen.
Camping-car Park – area of La Halte Saint-Balsème, Le Chêne – Rue de Châlons – Halte Sainte Balzème, 10700 Le Chêne – GPS: N 48.547928 O 4.144442 – 10€/21pl – alle voorzieningen
Dag 2 – 22 mei – Bonneville
Dit is onze tweede verplaatsingsdag. Na 484 km houden we het voor bekeken en stoppen in Bonneville. Opnieuw is het een overnachtingsplaats van Camping-car Park. Het valt wel op dat de plaats langdurig wordt gebruikt door locals.
Camping-car Park – Camping de mon Village of Bonneville – Rue des Bairiers 312, 74130 Bonneville – GPS: N 46.082184 O 6.412573 – 12€/68pl – alle voorzieningen. Een 10-tal verharde plaatsen. De overige plaatsen zijn allemaal op het gras gesitueerd. Minder goed onderhouden. Het gras stond een halve meter hoog en het sanitair gebouw is oud (enkel open in juli en augustus). Voor één nacht vond ik het wel OK.
Dag 3 – 23 mei – Pisa
We rijden richting Mont Blanc tunnel. We naderen de Alpen en het berglandschap is adembenemend. Een beetje een domper op de vreugde was de file naar de tunnel, die was lang: we stonden 45 minuten stil en moesten dan nog een kwartier aanschuiven alvorens de tunnel te kunnen binnenrijden. Aangezien we niet binnen de 7 dagen terugkeren langs de tunnel moesten we een ticket enkele rit kopen, wat duur is, nl. 68,10€! We rijden uiteindelijk de tunnel binnen en na 11,8 km komen we Italië binnen. We konden hetzelfde mooie landschap aanschouwen. Via de kust en na het doorkruisen van zeker 80 tunnels, bereiken we Pisa in Toscane.
Parcheggio camper Scambiatore – Officiële camperplaats – Via de Pratale 78, Pisa – 12€/100pl – alle voorzieningen – centrum 2 km – bewaakte parking – aan parking bus Navetta E alle 15 min, van eindhalte 400m naar toren Pisa
Dag 4 – 24 mei – Pisa
Vandaag bezoeken we de stad Pisa. Aan de camperplaats nemen we een bus (Navette E) die ons naar het centrum brengt. Zoals iedereen begeven we ons eerst naar de legendarische scheve toren. Deze is op een zeer mooi plein, het piazza dei Miracoli, gelegen, samen met de dom, de doopkapel en verscheidene andere historische gebouwen. Alle hoogtepunten van Pisa vind je hier. Het lijkt wel een groot openluchtmuseum. Tegelijkertijd tref je er ook een mensenzee aan, en de massa troept samen voor de toren. Allen willen ze de perfecte foto maken.
Uiteraard biedt Pisa veel meer dan de toren alleen. Na de lunch wandelen we rond in het toeristische centrum.
2e nacht Parcheggio camper Scambiatore
Dag 5 – 25 mei – Castiglione del Lago
We verlaten Pisa en begeven ons naar de regio die we willen ontdekken, namelijk Umbrië. Tegen de middag bereiken we de bestemming voor de komende drie dagen. We zijn in Castiglione del Lago, op camping Listro. De camping is onmiddellijk aan het lago Trasimeno, het grootste meer van midden en zuid Italië, gelegen.
Camping Listro – Via Lungolago, Castiglione del Lago – 21€/nacht (acsi) – alle voorzieningen – bar en winkeltje – privéstrand aan het meer – historisch centrum 800m
Dag 6 – 26 mei – Castiglione del Lago
We worden wakker onder een stralende zon. Het meer schittert en de watervogels snateren en kwaken. De witte reigers staren in het water op zoek naar visjes. Een enkele zwemmer waagt zich aan zijn ochtendrondje.
De hele ochtend luieren we aan de camper. In de namiddag bezoeken we de oude binnenstad van Castiglione del Lago. Dit dorpje, hoog op een heuvel, wordt bestempeld als “I borghi più belli d’Italia” één van de mooiste dorpjes van Italië. De weg er naartoe is héél steil.
2e nacht camping Listro
Dag 7 – 27 mei – Isola Maggiore
Het meer blaakt opnieuw in de zon. Het is zaterdag en verlengd pinksterweekend. De camping is volgelopen met Italianen die het lange weekend aan het meer willen doorbrengen.
In de namiddag begeven wij ons op het water. We schepen in op een “traghetto di linea”, een veerboot die ons naar het Isola Maggiore brengt. Isola Maggiore is het enige bewoonde eiland in het meer van Trasimeno. Er is één straat op het eiland. Het is er gezellig wandelen langs de pittoreske gebouwen. Op het hoogste punt van het eiland is de Sint-Franciscuskerk gelegen.
3e nacht camping Listro
Dag 8 – 28 mei – Gubbio
Onze drie dagen aan meer van Trasimeno zitten er op. We begeven ons richting Apennijnen. Aan de voet en op de flank van dit gebergte arriveren we in een goed bewaard middeleeuws dorp, namelijk: Gubbio.
We installeren er ons op de lokale camperplaats. Camperclub Gubbio – Officiële camperplaats – Via del Bottagnone 06024 Gubbio – GPS: n43.35000 o12.56389 – 10€/56pl – smalle plaatsen (Gelukkig staan er maar een paar campers en hebben we voldoende plaats) – max. 8m – alle voorzieningen, de stroom is er duur (0,5€/uur) met een maximaal vermogen van 400W! Wat te weinig is om zelfs lichte koffiezet te gebruiken – videobewaking – teatro romano 500m, historisch centrum 850m via 2 roltrappen – er zou shuttlebus zijn naar centrum op 50m, we besloten om toch te voet te gaan.
Dag 9 – 29 mei – Perugia
Vandaag staat de hoofdstad van Umbrië op het programma. We zijn in Perugia, een stad uitgestrekt over een lange heuvel, die reeds in de 6e eeuw VC een belangrijke stad was.
We installeren onze motorhome op de gemeentelijke camperplaats Il Bove – Area Comunale Piazzale del Bove – Via Giovanni Ruggia, 06124 Perugia – GPS: n43.09810 o12.38386 – 20€/50pl – mixparking bij politiebureau, videobewaking –alle voorzieningen – centrum 1,5 km – buslijn G op 200m – supermarkt 100m – Buiten onze verwachting om waren er nog vele plaatsen vrij toen we toekwamen. Het is geen ideale plaats om te overnachten. Het ligt aan een zeer drukke baan.
Via een trap gaan we naar de naastliggende weg waar we, de halte ligt net naast de parking, de bus G nemen die ons tot in het hart van de historische stad brengt. Het is tevens de eindhalte van de bus. Wij bezochten enkel het historische centrum van de stad, doch Perugia telt nog meerdere interessante stadsdelen.
We verlieten de stad zoals we gekomen waren, … met de bus.
Dag 10 – 30 mei – Assisi
De zon is al vroeg van de partij. Ook de marktkramers zijn vroeg uit de veren. Op de parking net boven de camperplaats is het markt. Dus voor we Perugia verlaten bezoeken we de markt om groenten en fruit aan te kopen. Op 100 meter is wel een supermarkt, maar vers van de boer smaakt toch beter. Wil je naar de supermarkt, dan ga je best te voet van de camperplaats want aan de supermarkt is er geen mogelijkheid om de camper te parkeren.
Na onze aankopen vertrekken we richting Assisi. Een stadje dat in het teken staat van de beroemdste inwoner die Assisi gekend heeft, de heilige Franciscus.
We installeren de motorhome op een 4tal km van de stad, dit op Camping Green Village Assisi – Via S.G. in Campiglione 110, Assisi – 23€/nacht (acsi vanaf 29/5) – alle voorzieningen – kleine winkel, pizzeria – 4x per dag shuttlebus naar Assisi
De rest van de dag doen we niets anders dan lui genieten onder onze luifel.
Dag 11 – 31 mei – Assisi
Vandaag bezoeken we Assisi, een stad die héél veel katholieken aantrekt. Aan de ingang van de camping stappen we in de shuttlebus van de camping die ons naar de ingangspoort van de oude stad brengt. Viermaal per dag rijdt hij naar het oude centrum en terug.
We starten ons bezoek, net zoals de andere 5 miljoen toeristen en pelgrims die Assisi jaarlijks overspoelen, in de San Francesco Basilica, een van de mooiste basilieken van Italië. Onze eerste klim van de dag is achter de rug. Velen zullen nog volgen want de stad is op de flanken van een heuvel gebouwd.
2e nacht camping Green Village
Dag 12 – 1 juni – Spello
Geen grote verplaatsing vandaag. Om 18km van Assisi bereiken we het stadje Spello, één van de best bewaarde Middeleeuwse stadjes van Umbrië. We gaan richting centrum en hebben een héél steile klim voor de boeg. We klauteren tussen de eeuwenoude huisjes omhoog. Tussendoor genieten we van het adembenemende uitzicht.
Bezweet van de inspanning komen we in het historische centrum. We hebben een aangename wandeling langs de pittoreske straatjes vol met lichtroze gekleurde huisjes opgefleurd met vele bakken en potten vol bloemen en planten.
Aan de voet van Spello installeren we ons op de gemeentelijke camperplaats Area Comunale – Officiële camperplaats – Via Centrale Umbra, Spello – GPS: n42.99371 o12.66730 – 8€/70pl – voorzieningen zonder stroom – dorp 500m – Blijkt absoluut geen aanrader. Zeer veel lawaai van het sportcomplex ernaast. De parking staat, alhoewel aangeduid enkel voor campers, vol met auto’s van bezoekers van het complex. We hebben gelukkig een plaats in een hoek. In de namiddag komt er ook nog een groep met jonge zigeunergezinnen toe, dit met campers en caravans. De lozingsplaats wordt herschapen in een wasplaats voor kleding en auto’s.
Dag 13 – 2 juni – Montefalco
Vandaag is het nationale feestdag in Italië. We rijden Montefalco binnen. Het stadje bevindt zich hoog boven de wijngaarden. Het is een wijnstadje, zeer bekend voor zijn wijnen: sagrantino wijnen. Wijnproeven is de boodschap vandaag.
Officiële camperplaats – Via G. Pascoli, 6036 Montefalco – GPS: n42.89230 o12.64791 – 5€/25pl – alle voorzieningen inclusief – mixparking op 100m van dorpskern. Opgelet, wanneer je de coördinaten gebruikt dan kom je op een grote publieke parking voor bussen en personenauto’s terecht. De camperplaats ligt beneden die grote parking!
Dag 14 – 3 juni – Trevi
Van de wijn rijden we naar de olijfolie. Hoog op een heuvel zijn we in Trevi toegekomen. Het stadje wordt omringd door olijfgaarden en blijkbaar wordt hier één van de beste olijfolies van Italië geproduceerd. Via één van de poorten in de stadsmuur, die Trevi vroeger volledig omwalde, wandelen we naar het hart van het dorp: het Piazza Mazzini, met het Palazzo Comunale (het centrale plein met het gemeentehuis).
Ons bezoek aan Trevi sluiten we af in een winkeltje gespecialiseerd in olijfolie. Daar proef ik de gerenommeerde Trevi olijfolie. Die is echt lekker en natuurlijk koop ik een fles
Area communale – Officiële camperplaats – Via Costa San Paolo, Trevi GPS: n42.87829 o12.75221 – gratis/20pl (tot 50pl) – voorzieningen zonder stroom – dorp 500m – is eigenlijk een gewone parking (met put voor zowel grijs water als wc cassette) waarop je de camper enkel dwars of overlangs tussen de bomen kunt plaatsen.
Dag 15 – 4 juni – Spoleto
Na het ontbijt vervolgen we onze weg en 20km verder rijden we in volle zon een camperplaats in Spoleto op. De oude ommuurde stad ligt hoog op de heuvelflank, met strategisch op de top, het fort Rocca Albornoziana.
Gelukkig moeten we vandaag geen steile klimmen doen; door middel van ondergrondse roltrappen klimmen we omhoog naar het historisch centrum. De eerste reeks roltrappen brengt ons naar het fort. Van het fort wandelen we naar de Basilica di San Salvatore. We dwalen dan verder langs smalle straatjes, over steegjes met trappen, langs oude huizen en gezellige pleintjes. Gelukkig gaat alles in dalende lijn aangezien we ons bezoek startten op het hoogste punt.
Langs de andere zijde van de oude stad nemen we dan de roltrappen omhoog om via de basiliek aan de andere zijde de roltrappen opnieuw naar beneden te nemen richting parking en camperplaats.
Parcheggio Ponciano – Officiële camperplaats – Via del Tiro a Segno Spoleto GPS: n42.73687 o12.74212 – 8€/20pl – mogelijks servicezuil, geen stroom – oude stad 500m – boven de cp is een brug met drukke weg – en opgelet, de coördinaten doen je toekomen op die weg, dus moet je verder dan naar beneden rijden! De plaatsen zijn vrij groot en naar Italiaanse normen mooi afgebakend
Dag 16 – 5 juni – Cascata delle Marmore
Vandaag staan de watervallen van Marmore op het programma. De waterval van Marmore is de grootste kunstmatige waterval die door mensen is gemaakt. De waterval werd door de Romeinen gemaakt in de 3de eeuw voor Christus om het water van de Velino rivier weg te leiden van de Rieti vallei. De waterval is met 165 meter één van de hoogste watervallen van Italië. De waterval wordt door dammen gereguleerd en een paar keer per dag worden deze geopend. Momenteel is dit tussen 11u en 13u en tussen 15u en 17u. Op andere tijden stroomt de waterval niet.
Er zijn twee verschillende ingangen: Belvedere Superiore en de andere is Belvedere Inferiore. Wij starten bovenaan de waterval, de tweede start aan het onderste deel. Een ticket kost 12€/persoon.
camping Le Marmore – Via Cascata 34, Località Campacci, Terni – Buiten twee oude, versleten caravans, een Zwitserse en een Italiaanse motorhome, staat er niemand – We moeten een ongelofelijk hoge prijs betalen: 32€/nacht! Veel te duur voor hetgeen wordt aangeboden. De camping is sterk verouderd en niet goed onderhouden. De plaatsen liggen kriskras tussen de bomen en zijn niet afgebakend. Hoe ze hier (volgens de website) zestig motorhomes en caravans kunnen plaatsen is mij een raadsel. Alle buitenfaciliteiten (wasbakken, afwasbakken) liggen vol bladeren en takken, alsof ze in maanden niet meer gebruikt en onderhouden werden. Binnen in het gebouw is ook alles zeer oud, maar toiletten en douches worden wel schoongemaakt.
Een prijs die blijkbaar enkel door de nabijheid van de waterval wordt bepaald.– winkeltje – 50m van het uitkijkpunt op de waterval (boven) – korting op ticket toegang waterval. Hadden we eerst de camping gezien dan waren we maar 1 nacht gebleven
Dag 17 – 6 juni – Cascata delle Marmore
Een dagje rustig aan de motorhome
2e nacht camping Le Marmore
Dag 18 – 7 juni – Carsulae – Todi
In de voormiddag bezoeken we de mooie archeologische site van Carsulae, gelegen op een hoogvlakte ten noorden van de stad Terni.
In 220 VC ontstond hier een Romeinse stad en dit na de aanleg van de “Via Flaminia”, Een Romeinse heirweg. 500 jaar later werd de stad grotendeels verlaten na enkele zware aardbevingen, en raakte in de vergetelheid. Dit zorgde er voor dat archeologen de site in uitzonderlijk goed bewaarde staat terugvonden. Ik vind het wel indrukwekkend om op een meer dan 2000 jaar oude heirweg te lopen.
We rijden vervolgens naar Todi. De camperplaats is op een goede locatie gelegen om het middeleeuwse stadje te bezoeken. Aan de parking is er een gratis treinlift die je recht naar het centrum brengt.
Zoals in alle andere stadjes is het een wirwar van kleine steil op- of aflopende straatjes. Op het centrale plein bezichtigen we de kathedraal. Rondom bevinden zich ook verschillende imposante palazzos.
Het indrukwekkendste was toch wel de Santa Maria della Consolazione, een Renaissance kerk verscholen in een smal steegje en met een onopvallende gevel. Het contrast met de binnenzijde is spectaculair.
Area Porta Orvietana – Officiële camperplaats – Viale di Montesanto, Todi – GPS: n42.78120 o12.40168 – 16€/16pl – voorzieningen zonder stroom – oude stad 550m – aan parking is er treinlift (gratis) naar centrum
Dag 19 – 8 juni – Orvieto
Onze laatste dag in Umbrië brengen we door in Orvieto, een middeleeuws vestingstadje bovenop een rotsplateau.
Het is rond 11u dat we ons richting historisch centrum begeven. We zijn van plan om meerdere bezienswaardigheden te gaan bekijken, daarom kopen we de Carta Unica Orvieto. Met dit kaartje kunnen we alle belangrijke bezienswaardigheden in Orvieto bezoeken.
Buiten de camperplaats gaan we een paar trappen op en gaan door het tunneltje onder de spoorlijnen. Buiten het station nemen we dan de ‘Funiculare’, een kabelbaan die ons boven aan de rand van de oude stad brengt.
Bijzonder is de Duomo, een kathedraal die verschillende stijlen samenbrengt. De kathedraal is gebouwd met stenen die uit het onderliggende rotsplateau zijn gehakt. Daardoor is het ook mogelijk om onder de stad een wandeling te maken door het ondergrondse gangenstelsel.
Uiteraard bezichtigen we dan ook Orvieto Underground. Er zijn alleen gegidste wandelingen en wij waren de enige bezoekers voor de Engelstalige rondgang. We hadden dus een privégids! Overal onder de stad zijn dergelijke uitgehakte grotten en gangen, die bijna allemaal nog gebruikt worden als voorraadkelder van woningen, werkplaatsen. Ze hebben echter nooit als woning gefungeerd.
De laatste attractie die ik bezoek is een 16de-eeuwse put van 62 meter diep en een diameter van 6 meter, de Pozzo van San Patrizio. Het bijzondere van de put zijn de twee onafhankelijk van elkaar gebouwde spiraalvormige trappen die boven elkaar lopen en verlicht worden door 72 vensters. Via de ene trap daal je af en via de andere stap je terug naar boven.
Op een terras genieten we nog na en overschouwen onze toch wel fantastische reis. Morgen vatten we de terugweg aan richting België.
Area Sosta Camper Battistelli Renzo – Officiële camperplaats – Strada della Direttissima, Piazza delle Pace, Orvieto – GPS: n42.72562 o12.12736 – 18€/40pl – alle voorzieningen inclusief – bewaakte parking – Het is een complete overnachtingsplek: ruime, mooi afgelijnde plaatsen, alle campervoorzieningen, toiletten, douches. Er is echter één groot minpunt. Aan de ene kant van de camperplaats liggen de gewone spoorlijnen en aan de andere kant een lijn voor een hogesnelheidstrein – 400m naar kabelbaan voor centrum (2€ retour)
Dag 20 – 9 juni – Fontanellato
Vertrek richting België, eerste tussenstop:
Fontanellato – Officiële camperplaats – Via XXIV Maggio, Fontanellato GPS: n44.87797 o10.16987 – 10€/20pl – alle voorzieningen inclusief – We stallen de motorhome op een niet alledaagse locatie. We hebben namelijk een bijzonder dak boven het hoofd: een batterij zonnepanelen! De schaduw van de panelen is wel welkom, want ondertussen is de temperatuur tot boven de 30°C gestegen.
Dag 21 – 10 juni – Villefranche-sur-Saône
We verlaten Italië niet via de Mont Blanc tunnel maar via de Fréjustunnel (T4) omdat we richting Lyon rijden. Op onze heenreis betaalden we in Frankrijk voor de Mont Blanc tunnel 68,10€, van Italië naar Frankrijk kost de rit 69,30€. Waarom het duurder is om vanuit Italië door de tunnel te rijden is mij een raadsel. Voor de Fréjustunnel betaalden we ook 69,30€. Het voordeel van deze tunnel is dat je bijna nooit file of wachttijden hebt. Ook nu niet, wij konden bij het arriveren onmiddellijk de tunnel binnenrijden. Ik denk om in de toekomst altijd de Fréjustunnel te nemen.
2e tussenstop: Camping-Car Park Beaujolais – Route de Riottier 2788, 69400 Villefranche-sur-Saône – GPS: n45.97278 o4.75135 – 13,86€/128pl – alle voorzieningen
Dag 22 – 11 juni – Connantre
Nog steeds onderweg naar huis.
3e tussenstop: Camping-Car Park – Connantre – Allée du plan d’eau, 51230 Connantre – GPS: n48.73204 o3.92957 – 13,30€/23pl – alle voorzieningen
Dag 23 – 12 juni – Wondelgem
Thuiskomst!